Ogłoszenie o poszukiwaniu spadkobierców – co to jest i jak przebiega?
W polskim prawie spadkowym co do zasady sąd bada z urzędu, kto jest spadkobiercą testamentowym lub ustawowym. W razie zainicjowania przez danych spadkobierców postępowania o stwierdzenie nabycia spadku za dowód, że w sprawie zebrali się już wszyscy spadkobiercy i zmarły nie pozostawił po sobie żadnych innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez uczestników postępowania pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Jeżeli jednak zapewnienie nie zostało złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, w szczególności gdy nie udało się ustalić spadkobierców (bo np. nieznany jest los jakichś dzieci zmarłego), postanowienie w sprawie stwierdzenia nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu potencjalnych spadkobierców przez ogłoszenie.
Ogłoszenie o poszukiwaniu spadkobierców jest zatem elementem postępowania spadkowego, który ma na celu zapewnienie, że wszystkie osoby, które powinny odziedziczyć majątek po zmarłym, zostaną o tym poinformowane, a ich prawa nie zostaną pominięte.
Jak przebiega postępowanie sądowe w przypadku ogłoszenia o poszukiwaniach spadkobierców?
- Publikacja ogłoszenia: ogłoszenie o poszukiwaniu spadkobierców zamieszcza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz podaje publicznie do wiadomości w ostatnim miejscu zwykłego pobytu spadkodawcy, w sposób w tym miejscu przyjęty, a więc w publicznych źródłach takich jak np. lokalne gazety czy strony internetowe. W szczególności treść ogłoszenia może być zamieszczana na stronach sądów lub na specjalnych portalach prawniczych.
- Czas trwania poszukiwań: spadkobiercy mają trzy miesiące od dnia wskazanego w ogłoszeniu, aby zgłosili się do sądu spadku i udowodnili swoje prawa do spadku.
- Stwierdzenie nabycia spadku: jeśli po upływie terminu na poszukiwania nie zgłoszą się dodatkowi spadkobiercy, sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały ustalone, a więc np. przez spadkobierców, którzy zainicjowali to postępowanie. Gdyby zaś poszukiwanie było zarządzone w sytuacji braku danych o jakichkolwiek spadkobiercach (bo z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku wystąpiłby np. wierzyciel spadkodawcy) i nie doprowadziłoby ono do odnalezienia żadnych osób uprawnionych do dziedziczenia, to sąd stwierdzi nabycie spadku przez gminę ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego, a jeśli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce nie udałoby się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowałoby się za granicą, spadek przypadnie Skarbowi Państwa.
Jakie są koszty poszukiwaniach spadkobierców?
Poza wydłużeniem czasu trwania postępowania spadkowego, ogłoszenie o poszukiwaniu spadkobierców generuje również dodatkowe koszty sądowe. Konkretna ich wysokość zależy od sposobu publikacji ogłoszenia, jednakże statystycznie jest to koszt dość spory (około 1000 zł lub więcej). Warto więc przed wszczęciem postępowania sądowego spróbować poszukać spadkobierców na własną rękę.
